چگونه عزت نفس خود را بالا ببریم؟
عزت نفس نگاه شما به خودتان و تواناییهایتان بدون توجه به افراد دیگر است. در واقع این واژه تعریف شخصی شما از وجودتان است و این که دیگران چه فکری در مورد شما می کنند در آن تعریف نمی شود.
عزت نفس در حالت کلی احساسی است که یک انسان بالغ نسبت به خود دارد و ریشه رفتارها و افکار او را تشکیل میدهد. چرا که قضاوتی که فرد در موقعیت های مختلف نسبت به خود میکند، رفتارش را با دیگران تحت تاثیر قرار میدهد.
-
انواع عزت نفس
انواع عزت نفس شامل عزت نفس کاذب، عزت نفس سالم و عزت نفس پایین است؛ به عبارت دیگر ردپای عزت نفس را در سه دسته از افراد با حرمت نفس زیر می توان دنبال کرد:
- دسته اول شامل افراد خودشیفته است که عزت نفس آنها از نوع عزت نفس کاذب است.
- دسته دوم شامل افرادی است که در همه حال خود واقعی شان را می بینند و در مواجهه با هر پدیده ای براساس ارزش گذاری ذهنی که از خودشان دارند واکنش نشان می دهند و عزت نفس سالم دارند.
- دسته سوم شامل افرادی است که همیشه خودشان را پایین تر، بدتر و کم ارزش تر از دیگران می بینند، این افراد عزت نفس آسیب دیده ای که به آن عزت نفس پائین گفته می شود دارند.
افراد با عزت نفس پایین نسبت به خودشان افکار و احساسات منفی بیشماری دارند که، آنها را آزار میدهد. همواره به دنبال انجام کاری هستند تا این احساس را خنثی کنند. افراد با عزت نفس پایین برای رسیدن به حس ارزشمندی، نیازمند تائید دیگران هستند. اما حتی وقتی مورد تایید هم واقع می شوند این احساس شادی ایجاد شده در آنها، زودگذر است و به زودی احساس پوچی و بی ارزشی بیشتری می کنند. به نظر تعریف عزت نفس سالم در یک جمله خلاصه می شود: عزت نفس سالم یعنی دوست داشتن و پذیرش خودتان. این بدان معنی است که شخصی خودش را با تمام معایب و محاسنش بپذیرد و دوست داشته باشد.
فردی که در ظاهر به نظر می رسد عزت نفس بالایی دارد اما در حقیقت در ذهن خود، تفاوت وجودی و توانایی های خودش را نشناخته و به آن احترام نمیگذارد را کسی میگویند که عزت نفس کاذب دارد. عزت نفس کاذب تنها یک توهم است و همیشه نمی توان آن را حفظ کرد.
-
خصوصیات افراد با عزت نفس پائین چیست؟
- اغلب خود را ناتوان ارزیابی میکنند.
- از ابراز احساسات خود محروم هستند.
- به سرعت حالت تدافعی می گیرند و دیگران را مسئول و مسبب نقطه ضعف های خود معرفی می کنند.
- به سادگی تحت تاثیر دیگران قرار می گیرند.
- زندگی را محل درد و سختی میپندارند و عموماً از زندگی خود راضی نیستند.
- دیگران مرا دوست ندارند چون من ارزشی برای آنان ندارم.
- مشکل در عملی کردن تصمیم گیری ها و به تعویق انداختن آنها
- اضطراب، استرس و افسردگی دارند
- افزایش احتمال مصرف الکل و مواد مخدر
- عدم کار و فعالیت براساس استعداد ها و توانمندی های شخصی و متمرکز شدن بر تمایلات جامعه به استعدادها و توانمندیهایی که شاید در وجود ما نباشد.
- مقایسه دائمی خودمان با اطرافیان بجای مقایسه وضعیت امروزمان با گذشته خودمان
- از آنجا که فرد با عزت نفس پایین پس از هر شکستی به تمرین و تلاش بیشتر ترغیب نمیشوند و انگیزه کافی برای بهبود ندارند، مهارت های فردی آنها توسعه نمیابد.
- بروز مشکلاتی در روابط دوستی و خانوادگی، عاشقانه، شغلی و تحصیلی
- احترام مطلق به نقد همه افراد و یا سرباز زدن از پذیرفتن نقدهای دیگران
- کمبود عزت نفس باعث میشود تا دنیا را از دریچه نگاه خودمان تجربه نکنیم و به دلیل حرمت نفس پایین نتوانیم سبک دلخواهمان برای زندگی را انتخاب کنیم.
-
ویژگی افرادی که عزت نفس بالایی دارند :
- میدانند که از زندگی چه می خواهند، افراد با این ویژگی نسبت به خودشان آگاهی زیادی دارند. آن ها اهداف خود را می شناسند و می دانند برای رسیدن به هدف خود باید چه کارهایی انجام دهند.
- مهارت های ارتباط موثر را بلدند، افراد با این ویژگی می توانند به خوبی با دیگران ارتباط بگیرند و منظور خود را بیان کنند مهارت های فن بیان به آن ها کمک می کند روابط بهتری تجربه کنند و سریعتر به اهداف خود برسند.
- انعطاف پذیرند، عزت نفس باعث می شود افراد به خودشان باور داشته باشند و بدانند که در هر شرایطی می تواند خوشحال باشند. خودباوری دلیل انعطاف پذیری انسان هاست. آن ها به راحتی با تغییرات جدید خو می گیرند و توانایی این را دارند که از شرایط جدید بهترین بهره را ببرند.
- در تنهایی هم خوشحال هستند، این صفت به انسان ها می گوید که برای شاد بودن به انسان های دیگر نیاز ندارند. افراد با عزت نفس می دانند که چگونه در تنهایی خود هم خوشحال باشند.
- آن ها از جسم، احساس و روان خود مراقبت می کنند، این صفت ارزش وجودی انسان ها را نشان می دهد. افرادی که عزت نفس بالا دارند برای خودشان اهمیت قائلند و نمی گذارند عوامل بیرونی به جسم، احساس یا روان آن ها ضربه ای بزند.
- می دانند چگونه در لحظه زندگی کنند، افراد با عزت نفس برای احساس خوشبختی نیازی به تضمین صد در صدی از آینده ندارند. آن ها می دانند به چه روش هایی باید از زندگی همین لحظه لذت برد.
- از نگاه کردن به آینه لذت میبرند، افراد با عزت نفس بالا دیگر از تفاوت های خود با دیگران شاکی نیستند. خود را پذیرفتند و نگاه کردن به آینه به آن ها حس خوبی می دهد.
- به تفاوت انسان ها با هم احترام می گذارند، آن ها می دانند آدم ها با هم فرق می کنند، زندگی متفاوتی دارند و چیزهای متفاوتی را زیبا می دانند. افرادی که برای افزایش عزت نفس خود تلاش کرده اند؛ یاد گرفته اند که به این نظرات متفاوت احترام بگذارند و کسی را زود قضاوت نکنند.
-
روش های افزایش عزت نفس:
برای افزایش عزت نفس این جمله را ملکه ی ذهنتان کنید:”من خوب، دوست داشتنی و صمیمی هستم”
برای تقویت و بهبود سطح عزت نفس راهکارهای سادهای وجود دارند. چند مورد از برترین مواردی که موجب تقویت عزت نفس می شود عبازتست از:
- نقاط قوت و ضعف خود را یادداشت کنید. سعی کنید همانطور که نقاط ضعفتان را عنوان می کنید، نقاط قوتتان را هم نادیده نگیرید. به این ترتیب شما برداشتی واقع بینانه و صادقانه از خود دارید.
- حتماً در روز زمانی را برای با خودتان بودن در نظر بگیرید. در این زمان کاری را بکنید که بیش از هر چیزی از انجام آن لذت می برید. برای خودتان وقت بگذارید و سعی کنید این وقت را به بهترین نحو سپری کنید.
- انجام کارهای متفاوت و مسئولیت پذیری جدید را تجربه کنید.
- اگر در انجام کاری موفق نشدید، آن را بیان کرده و درباره علت عدم موفقیت و نقاط ضعف خود در این مورد با دیگران صحبت کنید.
- در فعالیت های داوطلبانه شرکت کنید و در جمع باشید.
- هرگز، هرگز و هرگز خودتان را با دیگران مقایسه نکنید. تنها کسی که می توانید خود را با او مقایسه کنید، نسخه دیروز خودتان است.
- خودتان را دوست داشته باشید. هیچ اهمیتی ندارد که نقاط ضعفی هم دارید، گل بی عیب خداست. خودتان را دوست داشته باشید و با خودتان مهربان باشید.
- فراموش نکنید که انسان ارزشمندی هستید. بدین منظور هر روز نقاط قوتتان را به خودتان یادآوری کنید.
- حتی به شوخی خودتان را تحقیر و مسخره نکنید.
- حس گناهکار بودن و اینکه باعث ناراحتی و آزار دیگران شده اید را از خودتان دور کنید.
- جسور و قاطع باشید. یعنی همانطور که به دیگران احترام میگذارید، انتظار احترام متقابل را نیز از جانب آنها داشته باشید و اگر این احترام را دریافت نکردید قاطعانه آن رابطه را قطع کنید.
- ورزش کنید و تحرک خود را افزایش دهید. هنگام ورزش هورمون اندورفین (هورمون شادی) ترشح می شود که باعث افزایش عزت نفس شما می شود.
دیدگاهتان را بنویسید